Muziek laat zich gelukkig niet in hokjes stoppen. Ik hanteer zelf graag de definitie van 'gehoorde klank'. Dus geluid waar hoorbaar een mensenhand aan te pas is gekomen. En ook deze definitie is natuurlijk vrij voor interpretatie en onderzoek.

Ook is er wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de verklaring waarom muziek en vooral ritme al in alle mensen zit vanaf de zwangerschap. Daarom kan bijna iedereen ook van muziek genieten en heb je er geen voorkennis voor nodig. Dit onderzoek verklaart ook waarom bijv. iedereen James Brown zo goed vindt, met zijn ritmes die niet te simpel (marsen) en niet te ingewikkeld (freejazz) zijn.

Klik hier voor meer achtergrondinformatie over dat onderzoek, met luistervoorbeelden »

Als je meer wilt weten over de muzikaliteit van ongeoefende luisteraars, wil ik graag verwijzen naar de volgende twee publicaties van Prof. Dr Henkjan Honing:

• Iedereen is muzikaal (betaald) »;
• De ongeletterde luisteraar (gratis download) ».

Henkjan is op te volgen via @musiccognition »

• Pop » (bij popmuziek gaat het vooral om de melodie en meestal zang)
• Jazz » (bij jazz gaat het vooral om ritme, melodie en soms zang)
• Klassiek » (bij klassiek gaat het vooral om melodie, harmonie en soms zang)

Zodra je nog verder rubriceert, vliegen je de voorbeelden om de oren van muziek die niet in die rubrieken passen. Er zijn veel crossovers, dus musici die stijlelementen uit de ene 'muzieksoort' in een andere gebruiken. Ik maak daarbij voor mezelf het hoorbare resultaat leidend, dus niet de muziektheorie of wat een componist er zelf over zegt of schrijft.

• Joni Mitchell is een typisch voorbeeld van iemand die startte in de popmuziek en via jazzinvloeden later zelfs in klassieke klanken terecht komt (arrangementen met strijkers);
• Herbie Hancock en Quincy Jones zijn voorbeelden uit de jazz die later ook in de pop beroemd worden;
• Philip Glass was met zijn minimal music al nooit zwaar klassiek, maar hij is ook toen hij al heel bekend was jaren in de popmuziek actief geweest, voornamelijk als producer;
• David Byrne, zanger van o.m. Talking Heads, was in de popmuziek heel bekend toen hij overstapte naar minimal music en wereldmuziek;
• Maurice Ravel en Darius Milhaud hebben ook in de fase dat zij in de klassieke muziek al beroemd waren in hun klassieke stukken veel stijlelementen uit de jazz (van toen) toegepast;
• Alle filmcomponisten leunen zwaar op de erfenis van Richard Wagner;
• Vrijwel iedereen die nu met muziek bezig is, gebruikt naar hartelust (en meestal zonder bronvermelding) het contrapunt van Johan Sebastian Bach;
• Iedereen put nog steeds uit de ideeeën van het impressionisme, dat in de muziek begon met Claude Debussy.

De lijst van inhoudelijke voorbeelden is eigenlijk oneindig lang en daarom ook heel interessant om je eigen spoor te ontdekken in de smeltkroes van georganiseerd geluid die eerder al is voortgebracht.

In de klassieke muziek gebruikt men vaak 3 B's voor Bach, Beethoven, Brahms, om een muzikale erfenis aan te duiden: van verleden naar heden.

Mijn muzikale ontwikkeling is andersom verlopen, van heden naar verleden. En iedereen die zonder klassieke vooropleiding het spoor naar de bronnen wil vinden, kan volgens mij dus beter teruguit beginnen met luisteren. Daar is geen vooropleiding voor nodig: iedereen kan luisteren naar klinkende muziek. Dus daarom teruguit, bijv. van de Beatles, via Basie naar Bach.

De kwaliteit van de 'sound' van iemand, een instrument of een heel orkest is lastiger om te beoordelen en te vergelijken. Het is voor mijzelf echter wel het ultieme criterium geworden om een muzikaal resultaat extra te kunnen waarderen.

Je vragen, tips en aanbevelingen over muziek kun je tweeten via Meergenietenvan (zie homepage) maar ook per email aan mij doorgeven door hier te klikken op email naar Ton Vermeulen » en de email te verzenden.